Onkruid in het gazon

Onkruid, iets dat bijna iedereen in de tuin heeft. Ook al denken we dat onkruid bestreden moet worden, eigenlijk kan je het gewoon als een kruid bekijken en dan hoeft het helemaal niet bestreden te worden! Je zou er versteld van staan, maar onkruid is zelfs goed voor de Biodiversiteit!
... Lees meer
4 producten
Foto-tabel Lijst
Sorteer op
Verwilderde blauwe druifjes

Als we onkruiden gaan bekijken als kruiden, geeft dat een heel ander gevoel, er moet namelijk niets meer bestreden worden. Paardenbloem, madeliefjes, rode en witte klaver, duizendblad, het zijn allemaal gekende en meestal niet zo geliefde kruiden die in ons gazon zich thuis voelen. Voor de biodiversiteit zijn ze echter ideaal! Veel solitaire bijen, hommels en zweefvliegen komen er op af om zich te goed te doen aan het stuifmeel en de nectar. In dat opzicht is het zelfs aan te raden om gefaseerd te maaien: een deel van je gazon maai je kort en een ander deel ervan laat je groeien zodat deze bloemen de kans krijgen om te bloeien. Eenmaal ze zijn uitgebloeid, maai je het kort om vervolgens terug te laten groeien.

In onze voormalige Biogrowi-tuin was er nog weinig gras maar vooral kruid te vinden in het gazon, in het voorjaar kwamen zelfs verwilderde knolletjes tot leven! Na het maaien was het ook groen, het is maar hoe je het bekijkt!

Onkruid in gazon verwijderen?

Onkruid uitstekken in het gras

Onkruid in je grasveld zal er altijd komen, zelfs in nieuw aangelegde gazons omdat er nu eenmaal overal onkruidzaden in de bodem zitten en verspreid worden met de wind. Als je deze absoluut wilt verwijderen, is er maar één ecologische methode: uitsteken met wortel en al. Dit kan met een onkruidsteker. Het werkt eenvoudiger dan uitgraven, zeker in het gazon. Maar je moet er snel bij zijn want anders is het niet meer mogelijk.

Onkruid in nieuw gazon verwijderen?

De eerste jaren na het inzaaien van een nieuw gazon kan er nog veel groot onkruid tussen de graszaden kiemen waardoor uitsteken zeker de moeite loont.

Tip: als de bodem klaar ligt om gras in te zaaien, kan je de bodem nog een periode onbedekt laten liggen zodat het opkomende onkruid direct kan weg geschoffeld worden. Doe dit voorzichtig zodat er geen nieuwe onkruidzaden vanuit de ondergrond naar boven worden gehaald. Drie keer schoffelen met een tussenperiode van 14 dagen is een goed ritme.

Gras mulchen

Verder werkt mulchen perfect op gazons! In plaats van een grasmachine dat het gras opvangt, koop je een mulchmaaier en blijven alle grassnippers als voedsel achter op de grasmat. De ondergrond droogt minder snel uit, de mulch stimuleert het bodemleven en het bodemleven zorgt voor voeding voor je grasmat. Veel minder werk en een sterk gazon als resultaat met weinig onkruid! Volgens dit principe werken trouwens ook de robotmaaiers.

Tips bij mulchmaaien:

  • Maai als het droog is
  • Maai het gras - als het gazon betreft- zeer regelmatig zodat het niet te lang staat (max 8 cm). Ingeval van weidegras onder fruitbomen, mag het gras wel langer zijn.
  • Indien nodig werk eerst de graskanten af met een grastrimmer of bosmaaier voor het maaien.

Tip: blijft je gazon lang nat, kies dan voor een grasmachine met mulchfunctie. Zo kan je maaien en mulchen afwisselen. Meer weten over maaien en mulchen?

Microklaver

Klaver in het gazon

Er zijn verschillende klavers die zich in het gazon kunnen vestigen. Meestal zijn de zaden al in de bodem aanwezig en worden ze actief onder – voor hen – ideale omstandigheden. Een andere mogelijkheid is dat de klaverzaden bij jou terecht komen via de wind. Je kan er tegen vechten of je kan er anders naar kijken. Klavers geven inheemse bloemen waar insecten en vlinders het hele seizoen op vliegen om nectar te halen. Het bevordert de biodiversiteit in je tuin!

Microklavergazon als oplossing

Noteer hierbij dat er een innovatieve nieuwe graszaadmengeling bestaat waarbij gras wordt gemengd met 5 % fijnbladige klaver. Hierdoor heb je een onderhoudsarm gazon dat gedurende het hele jaar groen blijft. Dankzij de ondergroei van klaver is deze grasmat beter bestand tegen droogte. De graszaden in dit mengsel groeien traag waardoor je minder moet maaien en de klaver maakt extra stikstof vrij voor de graswortels. Meer weten over microklavergazon?

Bestuiving witte klaver

Witte klaver Trifolium repens

Witte klaver houdt van licht en kan goed tegen betreding. Witte klaver is een vaak voorkomende gast in gazons in tegenstelling tot rode klaver.Van mei tot in oktober bloeit deze plant met witte tot lichroze bloemetjes.

Witte klaver groeit op neutrale tot basische grond. Witte klaver in je gazon toont je dat er voldoende (of teveel) kalk in je bodem aanwezig is. Bovendien houdt witte klaver van fosfor wat in onze bodems massaal aanwezig is door de overbemesting. Geef dus geen gazonmeststof waar kalk of fosfor in aanwezig is.Verticuteer je gazon niet als je witte klaver hebt. Dit leidt tot een verdere verspreiding van de klaver omdat deze ondergrondse uitlopers heeft.

Door het gras te maaien, wordt ook de klaverbloemen weggemaaid. Dit verzwakt de plant echter niet. Kort nadien zullen er terug bloemetjes verschijnen. Laat je maaibeurten daarom niet van de klaver afhangen maar volg het maaibeleid dat je gras gezond houdt.

Witte klaver is een zeer belangrijke drachtplant voor honingbijen. Ze is bovendien de waardplant voor het icarusblauwtje (Polyommatus icarus), een opvallend blauwe vlinder en de oranje luzernevlinder (Colias crocea). Ze leggen eitjes af op witte klaver. Hun rupsen voeden zich met de blaadjes. Maar ook andere vlinders komen de klaverbloemetjes bezoeken voor hun nectar.

Rode klaver

Rode klaver Trifolium pratense

Deze meerjarige plant bloeit met paarse bloemen van de lente tot de herfst. Ze houdt van dezelfde condities als de witte klaver: neutrale tot kalkrijke grond rijk aan fosfor. Rode klaver vind je vooral in weilanden en wegbermen, en minder in het gazon.

Net als bij witte klaver, ga je rode klaver nooit kapot maaien. Als je te kort maait, gaat de rode klaver zich snel herstellen terwijl je het gras zijn kracht ontneemt.

Rode klaver daarentegen moet bestoven worden door hommels; alleen zij hebben een voldoende lange tong om tot bij de nectar van de rode bloemetjes te komen.

Klavers

Klaverzuring Oxalis variëteiten

De gehoornde klaverzuring is eenjarig, de andere soorten zijn meerjarig en hebben ondergrondse wortelstokken. Klaverzuring groeit graag op humusrijke, zure grond. Merk je veel klaverzuring in je gazon of de eenjarige hoornzuring op, test dan de PH-waarde van je gazon. Gebruik lavameel in plaats van zeewierkalk dan geef je meteen veel mineralen aan de grond die voedzaam zijn voor de bodem-organismen.

Klaverzuring uitsteken is lastig omdat de volledige wortel moet worden uitgestoken. Anders zal de plant hergroeien. Eigenlijk wordt het als onbestrijdbaar beschouwd.

Verticuteren is naar mijn gevoel nooit aan te raden maar zeker niet ingeval je kruipende klaverzuring hebt. Door het verticuteren ga je de wortelstokken in de bodem in stukjes kappen en krijg je nog meer nieuwe plantjes.

Gezien klaverzuring goed tegen schaduw kan, kies je bij herzaai van stukken gras waar klaverzuring aanwezig was, best voor een schaduwrijke gazonmengsel.

Wordt je gazon volledig ingenomen door klaverzuring, kan je het ofwel tolereren, ofwel moet je de bovenste laag aarde verwijderen en een nieuw gazon inzaaien.

Klaverzuring is eetbaar, zowel de blaadjes als de bloemetjes. Er zijn tal van mogelijkheden om ze te verwerken, denk maar aan een slaatje of thee.

Klaver voorkomen in je gazon?

In de eerste plaats zie ik klaver als een eetbare plant waar de bestuivende insecten erg graag op vliegen. Anderzijds, hoe sterker een gazon kan uitgroeien, hoe minder kans dat klaver en andere onkruiden het overnemen. Waar kan je rekening met houden?

  • Bij aanleg van een nieuw gazon, zorg voor een goede ondergrond en bodemstructuur. Dat is de basis van alles. Gazon houdt van losse en goed beluchte grond, net als de meeste andere planten.
  • Let op met kalken: test altijd eerst of de grond effectief te zuur is. De zuurtegraad is verschillend naargelang de grondsoort. Zand heeft voldoende aan 5.5, zandleem aan 6 en klei aan 6.5 PH.
  • Gazon niet te diep maaien (zeer kort houden) brengt licht bij de ondergrond waardoor klavers en onkruiden gemakkelijker kunnen schieten.
  • Regelmatig en niet te veel ineens van de grasmassa weg maaien, zorgt voor een goede vertakking van de grassen en dus sterkere planten.
  • Kies voor de juiste producten om je gazon te onderhouden: wormenaarde, lavameel, microferm en oenosan.
  • Zoveel als mogelijk mulchmaaien tijdens het groeiseizoen.

Paardebloemen

Paardenbloemen in het gazon

Paardenbloemen (Taraxacum officale) in je gazon voorkomen is vrij moeilijk. Deze bloem groeit zowat overal en verspreidt haar zaden razendsnel met de wind. Paardenbloemen kunnen al vroeg in het jaar beginnen bloeien, bij zachte winters soms al in januari, maar de uitbundigste bloei zie je in mei.

Wil je geen paardenbloemen in je gazon, dan moet je ze uitsteken voor ze zijn uitgebloeid. Omwille van de diepe penwortels kan je paardenbloemen niet schoffelen. Je laat dan de penwortels steken en ze zullen terug sterker uitgroeien dan voordien. Het beste werkt een penwortelsteker of onkruidsteker. Ook met een scherp mes en wat handigheid kan je de paardenbloemen met hun wortels verwijderen.

Maddeliefjes

Madeliefjes in het gazon

Bijna het heel jaar door kan je madeliefjes (Bellis perennis) zien bloeien maar het hoogtepunt van de bloei situeert zich in mei, vandaar dat het ook meizoentje wordt genoemd. Het madeliefje groeit vooral in laag gras dat gemaaid en belopen wordt. Juist daarom zie je vaak grote populaties madeliefjes in regelmatig gemaaid gazon. Het is omwille van ons maaibeleid dat ze nu algemeen voorkomen.

Gras te kort maaien (korter dan 4 cm) stimuleert dus de ontwikkeling van madeliefjes. Beter is om het gras minder te maaien zodat de graszoden zich sterker kunnen ontwikkelen.

Madeliefjes vermeerderen zich met ondergrondse uitlopers en kunnen je gazon volledig inpakken. Manueel madeliefjes verwijderen is mogelijk als het om enkele plantjes gaat maar onbegonnen werk als ze zich al verspreid hebben. Dan lijkt het me eenvoudiger om ze te tolereren… Wist je dat sommige mensen madeliefjes mee zaaien omdat ze de bloemetjes zo leuk vinden? Zo kan je het ook bekijken…en het is goed voor de biodiversiteit!

Kruipende boterbloem

Kruipende boterbloem in het gazon

In ons land komen twee soorten boterbloemen algemeen voor: de kruipende boterbloem (Ranunculus repens) en de scherpe boterbloem (Ranunculus acris). De kruipende boterbloem bloeit van mei tot juli, de scherpe boterbloem tot in de herfst. Boterbloemen houden van een zonnige tot halfschaduwrijke standplaats.

Kruipende boterbloem kan een flink tapijt gaan vormen in je gazon omdat het ondergrondse uitlopers heeft. De bladeren van kruipende boterbloem blijven laag bij de grond waardoor ze na het maaien opnieuw gaan groeien. De scherpe boterbloem komt vooral in weilanden en bermen voor.

Kruipende boterbloem groeit zowat overal. Het is een sterke pioniersplant die snel open ruimtes of nieuwe oppervlaktes zal innemen. In nieuw gezaaid gazon kan ze dus haar plaats veroveren. Daarom is het goed om op het juiste moment een sterke grassoort te zaaien zodat het gras snel opkomt en de bodem goed bedekt.

Kruipende boterbloem met de spade uitsteken, heeft alleen maar zin als het om enkele nog niet diepgewortelde planten gaat. Verticuteren is geen oplossing en af te raden.

Of je kan de boterbloemen gewoon tolereren. Ze worden door veel insecten bezocht voor hun stuifmeel en nectar. Ze voorzien de insecten van vroeg voedsel. Scherpe boterbloem is een drachtplant voor honingbijen, vlinders, hommels en de solitaire ranonkelbij en poldermaskerbij.

Dieren zoals schapen, paarden en andere grazers vermijden om boterbloemen te eten omdat ze giftig zijn. Alle delen van de plant zijn giftig maar als ze gedroogd worden, verdwijnt de giftige werking. Boterbloemen in hooi kunnen dus wel door de dieren gegeten worden.

Gezien de giftigheid hebben ook de insecten een gevarieerd menu. Een dieet op louter boterbloemenpollen zou het broed van de bijen kunnen doden.

Paddenstoel

Paddenstoelen in het gazon

Paddenstoelen op zich zijn niet slecht voor het gazon. Een paddenstoel is het vruchtlichaam van een schimmel waarbij de paddenstoel bovengronds groeit en de schimmelstructuur ondergronds.

Als paddenstoelen verschijnen, duidt dit vaak op een zwak gazon. Paddenstoelen kiezen voor voedzame ondergronden die vochtig of zelfs nat zijn om te kiemen. Ook ingeval van mos- of schaduwplekken, komen paddenstoelen gemakkelijker tot stand.

Bij het aanleggen van nieuw gazon, kan er paddenstoel groei optreden. Dit is het gevolg van te veel stikstof geven in combinatie met sproeien.

Wat doen tegen paddenstoelen in het gazon?

  • De paddenstoelen kan je gewoon laten groeien of verwijderen; handmatig of door te maaien. Geef geen stikstofmeststof, eigenlijk kortweg geen gazonmeststof! Kijk hiervoor bij aanleg en onderhoud van het gazon.

Ook interessant om te lezen: