Mos is groen en zacht, zelfs in de zomer als het gras verdort van de hitte maar toch willen veel mensen liever geen mos in hun gazon. De sporen van mos verspreiden zich met de wind, in die zin kan je niet vermijden dat er spoorplantjes bij jou ontkiemen. Waar je wel voor kan zorgen, is dat je gazon sterk genoeg is om de spoorplantjes geen groeikansen te geven.
Ben je geïnteresseerd hoe dit kan zonder de bodem te belasten? Lees dan zeker verder…. Mijn mening is niet wat je meestal leest; je moet beseffen dat met mos en gazon veel geld te verdienen valt. De visie die gestoeld is op bestrijden en meststoffen strooien zal dus zo lang mogelijk in stand worden gehouden om commerciële redenen ondanks dat onderzoekscentra weten dat dit niet de juiste keuze is. Het is vanuit Biogrowi dan ook mijn missie en visie om hier een ander licht op te werpen. Een licht dat de kwaliteit van de bodem herstelt, de natuur terug in balans brengt en daarmee de duurzaamheid enorm bevordert terwijl jij toch kan genieten van een zacht, groen gazon.
De eerste vraag is uiteraard: waarom krijg ik mos in mijn gazon?
Oorzaken van mos in je gazon?
In het algemeen kan je stellen dat mos ruimte inneemt op het gras waar het gras het laat afweten om welke reden dan ook. Vaak is het een combo van oorzaken die voor mos in het gazon zorgen.
- Een vochtige ondergrond of wateroverlast zorgt voor mos. Mos groeit meestal daar waar er bomen staan en de ondergrond langer vochtig blijft. Vocht geeft mos een voorsprong op gras. De wortels van de bomen nemen ook voedingsstoffen weg te nadele van de graswortels.
- Een zure bodem of een over bekalkte bodem: beiden kunnen leiden tot mos vorming.
- Gebrek aan voedingsstoffen: gebrek aan voedingsstoffen kan betekenen dat je geen voeding geeft aan je gazon of dat de gegeven voedingsstoffen niet worden opgenomen door de graswortels. Als voedingsstoffen niet ter beschikking komen van planten, ligt dit meestal aan de bodemstructuur en het gebrek aan bodemleven. Zie voor uitleg bij ‘mos en verticuteren’.
- In de winterperiode als het gras slaapt, krijgt mos een voorsprong. Mos heeft in februari-maart een groot voordeel ten opzichte van gras omdat het bij lage temperaturen en weinig daglicht ook kan groeien. Daarom is het essentieel om je gras de laatste maaibeurt voor de winter voldoende lang te laten (4 à 5 cm).
- Te kort maaien van gazons leidt in het algemeen sneller tot mos vorming, dus ook in het groeiseizoen maai je best nooit kort. Je neemt daarmee de voedingsstoffen die in de grassprieten zitten weg waardoor het gras verzwakt en mos meer kans krijgt om te groeien.
Mos biologisch bestrijden?
Mos bestrijden op een biologisch manier kan gewoon niet. Het toedienen van een hoge concentratie aan kaliummeststof wordt vaak aangeraden als biologische mosbestrijder. Mijn mening hieromtrent is genuanceerd.
Vinasse of kali potas is een enkelvoudige kaliummeststof. Kalium in een normale hoeveelheid toegediend, wordt gezien als een belangrijk voedingselement voor de grasmat. Het zorgt ervoor dat het gras sterker en weerbaarder wordt, in de winter minder last ondervindt van vorst en in de zomer van droogte.
Als je in het voorjaar een veel te grote hoeveelheid kalium aan je gazon geeft, zorgt dat ervoor dat het mos in je gazon gedeeltelijk gaat afsterven. Maar enerzijds geef je dan gewoon veel teveel meststof van één bepaalde soort en anderzijds is dit niet gunstig voor het bodemleven. Meststoffen verzuren immers de bodem en doden het bodemleven. En zonder bodemleven geen voeding voor de graswortels dus uiteindelijk terug mos vorming.
Tip 1: Potas (kalium) geef je op een natuurlijke manier door houtasse (van niet behandeld hout) uit te strooien over je gazon.
Tip 2: Kalium is bij de helft van de gazons in te grote mate aanwezig. Laat eerst je gazonbodem testen vooraleer je meststoffen geeft.
Mos in het gazon: preventie en aanpak
Zorg voor de juiste zuurtegraad in je bodem
Als de grond te zuur of juist over bekalkt is, kunnen voedingsstoffen (meststoffen) die in de bodem aanwezig zijn, toch niet worden opgenomen door de graswortels. Het gras verzwakt en mos krijgt meer kans. Gras heeft liefst een PH-waarde tussen 5.5 en 6.5. Je kan dit testen met een bodemtest.
Wil je meer weten over de zuurtegraad en zijn belang?
Een juiste zuurtegraad (PH) is dus de basis. In vele privétuinen (meer dan 70%) is de PH veel te hoog door jarenlang kalkmeststof te strooien zonder te testen! Er zijn zelftests om de PH te meten of je kan je bodem laten onderzoeken door een officiële instantie zoals de Bodemkundige Dienst.
Is je PH-waarde te hoog, stop dan met eender welke vorm van kalk of ander product toe te dienen dat de zuurtegraad verhoogt (zeewierkalk, landbouwkalk, groenkalk, magnesiumkalk, dolomietkalk, lavameel, basaltmeel, oenosan).
Is je zuurtegraad te laag (idealiter tussen 5.5 en 7, afhankelijk van de grondsoort), strooi dan lavameel in plaats van zeewierkalk of groenkalk. Lavameel is een natuurlijke voedingsbron om de zuurtegraad te verhogen met een rijk gamma aan mineralen. Meer weten over lavameel versus zeewierkalk?
Activeer het bodemleven
Verder is het essentieel om je bodemleven te optimaliseren. Uit bodemonderzoeken van 2022 blijkt dat het organische stofgehalte (humus) onder de graszoden zeer laag is. Nochtans is juist veel organische stof essentieel om een levende bodem te creëren.
Als je je gazon nog moet aanleggen, kan je voordien natuurlijk zorgen voor een humusrijke bodem. Maar als je gazon al ligt en je hebt veel mos, hoe ga je dan de hoeveelheid organische stof verhogen in je bodem?
Dit doe je op twee manieren: wormenaarde en mulchmaaien.
- Wormenaarde
- Mulchmaaien
Wormenaarde kan je bij ons kopen in bigbags. in het voorjaar strooi je een laagje van 2 cm over je gazon. Afhankelijk van de lengte van je gazon, kan je al dan niet eerst maaien. Met de wormenaarde geef je de gazonbodem een beetje meststof, veel organische materiaal en vooral een boost aan nuttige micro-organismen en schimmels. Deze nuttige bodemorganismen en gunstige schimmels zorgen ervoor dat de voedingsstoffen(die al rijkelijk in de ondergrond aanwezig zijn) ter beschikking komen van de graswortels.
Mulchmaaien doe je verder gedurende het hele seizoen. Dankzij de levende bodem die je creëerde met de wormenaarde, gaat de gras-mulch snel verteerd worden. Dit stimuleert weer opnieuw het bodemleven. Zo creëer je een positieve spiraal. Meer weten over maaien en mulchen?
Kies voor het juiste zaadmengsel bij het aanleggen van gazon
Als je specifieke omstandigheden hebt zoals gras in de volle zon of juist in de schaduw, zware grond of zandgrond… kies dan voor het juiste graszaadmengsel.
Je kan ook kiezen voor een microklavergazon. Het is een grasmengsel met een klein klavertje dat dezelfde groeikracht heeft als het gras. Dankzij de ondergroei van klaver, wordt er voortdurend stikstof uit de lucht gehaald en ter beschikking van het gras gesteld. Een natuurlijke manier dus om het gazon extra van stikstof te voorzien. Verder zorgt de ondergroei van klaver dat er meer vocht wordt vastgehouden in droge periodes. Meer weten over microklavergazon?
Mos in het gazon: verticuteren?
Verticuteren is met een verticuteermachine de viltlaag die op de bodem van de grasmat gevormd werd, weg nemen. Die viltlaag verstikt je gras en is een ideale voedingsbodem voor mos. Om dit te vermijden, wordt er gangbaar aangeraden om 1 x per jaar te verticuteren. Hierdoor ontstaan vaak kale plekken die je terug moet inzaaien.
Kan je een viltlaag en dus verticuteren vermijden?
Als je het mij vraagt, is het een volmondig ja! Het probleem ligt in de bemesting. Iedereen raadt aan om je gazon goed te bemesten, hetzij met organische handelsmeststoffen, hetzij met kunstmeststoffen. Het motto is: hoe beter je bemest, hoe minder het mos kans krijgt om te groeien. Lijkt heel logisch! MAAR er is een andere kant aan de medaille waar men over zwijgt. Die meststoffen werken verzurend. De meststoffen doden de micro-organismen in de grond. Bij gebrek aan bodemleven verarmt de grond, verslechtert de bodemstructuur en worden de meststoffen niet omgezet tot voedingsstoffen voor de graswortels. De meststoffen die je strooit, doden dus het bodemleven in plaats van het te stimuleren. En dat is de kern van het probleem.
Doordat er geen bodemleven is onder je grasmat, zijn er geen micro-organismen om de restanten van je maaisel te verteren en ontstaat een viltlaag. Omgekeerd geldt dat als je veel bodemleven hebt door te mulchmaaien of een robotmaaier zijn werk laat doen, er geen viltlaag zal ontstaan. Al die kleine stukjes maaisel worden immers door het aanwezige bodemleven in een mum van tijd verteerd.
Ook geen nood aan extra meststoffen! Veel bodemleven zorgt dat er veel meer organisch materiaal in de bodem ter beschikking komt voor de planten waardoor bijkomend bemesten met meststoffen overbodig wordt. Daar waar vroeger de gestrooide meststoffen uitspoelde en het milieu vervuilde, gaan nu de gunstige bodemorganismen organisch materiaal opbouwen en vasthouden. Er komt dus humusvorming onder je grasmat wat zorgt voor een betere waterhuishouding en een betere bodemstructuur. En bovendien, al de meststoffen die je in het verleden al strooide en voor een deel opgeslagen liggen in de bodem, worden door die kleine beestjes omgezet naar opneembare voedingsstoffen voor de graswortels.
Bodemleven activeren is het sleutel tot succes!
Ook interessant om te lezen: