Meer en meer worden we in België en Nederland geconfronteerd met de olijfwilg bladvlo of Cacopsylla fulguralis. Het lijken wel vliegjes in de olijfwilg maar het gaat om bladvlooien.
Ze behoort tot de grote groep van bladvlooien. Bijna alle soorten bladvlooien leven op één specifieke waardplant. Dit geldt ook voor de olijfwilg bladvlo die zich richt op Eleagnus of wat we in de volksmond ‘olijfwilg’ noemen.
Bladvlooien behoren tot de superfamilie van Hemiptera. Ze zijn klein en vallen daardoor het minst op in tegenstelling tot bladluizen, schildluizen en witte vliegen. Bladvlooien komen op heel veel soorten bomen, struiken, kruiden en grassen voor. Over het algemeen doen ze weinig schade. Er zijn hierop enkele uitzonderingen zoals de Eleagnus bladvlo.
Deze Aziatische soort is in 1999 voor het eerst gesignaleerd in Frankrijk. Van daaruit heeft ze zich verder verspreid over Europa, Engeland en Zwitserland.
Hoe ziet Eleagnus bladvlo eruit?
De volwassen insecten zijn aanvankelijk lichtgroen maar wordt na een tijdje donkerbruin. Lichtbruine en donkerbruine bladvlooien kunnen tegelijkertijd voorkomen. Het kleurverschil zou kunnen samen hangen met de leeftijd van de bladvlo.
Ze worden ook wel springende bladluizen genoemd omdat ze lange achterpoten hebben die ze gebruiken om van blad naar blad te springen, een beetje zoals een sprinkhaan.
De larven van de Eleagnus bladvlo omhullen zich met witte wasdraden. Deze wasdraden zijn goed zichtbaar op de bladeren. De larven zelf zijn in het laatste larvestadium nog altijd maar 1.2 bij 1.8 mm groot dus met het blote oog zeer moeilijk waarneembaar.
Is olijfwilg bladvlo schadelijk?
Net als bladluizen zuigen de bladvlooien sappen uit de bladeren. Dit geeft een puntsgewijze verkleuring in de bladeren van de olijfwilg. Het teveel aan suikers dat wordt opgenomen met het plantensap, scheiden ze terug uit. Hierdoor worden de bladeren plakkerig. Na verloop van tijd groeit er een zwarte roetdauwschimmel op de uitgescheiden suikerdruppels (= honingdauw genoemd). De bladeren zien er dan vuil en zwart uit.
Sommige bladeren worden ook naar boven opgerold.
Levenscyclus van olijfwilg bladvlo
De eitjes zijn minuscuul klein: 0.15 mm breed en 0.3 mm lang. Ze zijn aanvankelijk crèmekleurig maar worden geel-oranje als de eitjes rijper zijn. De eitjes worden per 10 à 20 stuks door de vrouwtjes aan de onderkant van bladeren gelegd. De vrouwtjes groeperen zich om eitjes te leggen waardoor de eitjes in grote aantallen samen voorkomen. Daardoor is het niet ongewoon om 40 tot 60 jonge larven op één enkel blad te vinden.
Uit de eitjes ontwikkelen zich larven die 5 stadia doorlopen. Dit gebeurt in een tijdspanne tussen 19 en 30 dagen. Vanaf het uitkomen tot het derde larvestadium blijven de larven gegroepeerd en verborgen onder knopschubben. Pas vanaf larvestadium 4 beginnen de larven zich te verspreiden over de bladeren, stengels of knoppen. In alle larvestadia scheiden ze spiraalvormige wasdeeltjes met druppels honingdauw af. De was en de honingdruppels zijn enorm groot in verhouding tot de larven. Als je de wasafscheiding ziet, weet je dat de larven aanwezig zijn.
Zowel larven als de volwassen insecten zijn actief bij lage temperaturen. Als temperaturen 30 tot 35°C zijn, verdwijnen zowel de larven als de volwassen insecten. Men veronderstelt momenteel dat er een diapauze is in de zomer, misschien in de vorm van eitjes. Dit moet nog nader onderzocht worden.
In de herfst komen de bladvlooien terug tot de vorst. Ze overwinteren als volwassen insect op beschutte plaatsen.
Welke planten zijn gevoelig aan olijfwilg bladvlo?
De bladvlo komt enkel voor op variëteiten van Eleagnus, meer specifiek op E. glabra, E. macrophylla, E. cuprea, E. oldhamii, E. commutata, E. difficilis en E. x ebbingei. De minst vatbare soort lijkt E. x ebbingei 'Compacta' te zijn.
De bonte variëteiten zijn gevoeliger, en de meest smakelijke lijkt E. x ebbingei 'Gilt Edge' te zijn.
Eleagnus augustifolia en Eleagnus multiflora blijken resistent te zijn voor de eleagnus bladvlo.
Natuurlijke vijanden van Eleagnus bladvlo
Uit onderzoek is gebleken dat verschillende nuttige insecten de larven van de bladvlo eten. Het gaat om anthocoris nemoralis, de groene gaasvlieg Chryopa en Orius laevigatus.
Bij ons komt zowel chrsyopa carnea als Orius laevigatus van nature voor. Deze insecten kan je lokken door van vroeg in het seizoen tot laat in de herfst bloeiende planten te voorzien. Beide insecten voeden zich als volwassen individu met stuifmeel en nectar. Orius wordt zelfs een bloemenwants genoemd omdat ze zo graag in bloemen verblijft.
Zorgen voor zoveel mogelijk biodiversiteit in je tuin is de beste maatregel die je kan nemen om schadelijke insecten onder controle te houden. Wil je meer info over biodiversiteit? Hieronder vind je een aantal artikels die we hierrond schreven:
- Richtlijnen voor natuurlijk tuinieren.
- Het is nuttig om bladluizen aan te trekken.
- Het belang van biodiversiteit.
- Biodiversiteit is het antwoord op plagen.
Elaeagnus bladvlo biologisch bestrijden
Chrysopa larven tegen olijfwilg bladvlo
Zowel Chrysopa als Orius zijn bij Biogroei te koop en kunnen dus uitgezet worden om de larven van de Eleagnus bladvlo te bestrijden. De voorkeur gaat echter uit naar Chrysopa om twee redenen:
- Orius heeft hogere buitentemperaturen nodig dan chrysopa. De larven van de bladvlo komen bij koude buiten temperaturen voor. Daarom genieten de larven van chrsyopa de voorkeur.
- Orius wordt geleverd in een volwassen stadium. De roofwantsen kunnen dus gaan vliegen na het uitzetten waardoor je je bestrijders kwijt bent. Chrysopa wordt geleverd in een zeer jong larvestadium, de larven blijven 2 tot 3 weken op de struiken/bomen aanwezig.
Let op: Chrysopa larven werken enkel op de larven van de bladvlo. De volwassen insecten worden dus niet gedood. Na 3 weken, als de uitgezette chrysopa larven verpoppen, zit je zonder bestrijders en is het belangrijk om de behandeling te herhalen. Je herhaalt de behandeling zolang er larven aanwezig zijn. De eleagnus bladvlo heeft verschillende generaties per jaar.
Hoe larven van chrsyopa uitzetten?
Eleagnus kan in vele vormen voorkomen: hagen, struiken of bomen. De larven worden geleverd in boekweitschilfers. Deze schilfers mogen niet op de grond vallen dus rechtstreeks op de bladeren uitstrooien is niet aan te raden. Bij wind zal er veel materiaal verloren gaan. De larven die in de boekweitschilfers zitten, kunnen namelijk niet terug in de boom of struik klimmen.
Om dit te vermijden, kan je best werken met bioboxen of koffiefilterzakjes die je eerst met de helft verkleind. Je hangt de bioboxen of koffiefilterzakjes met een wasknijper in de struik, haag of boom. In elke biobox of verkleinde koffiefilterzak doe je een laagje van 2 cm boekweitschilfers met larven. Je hangt dus veel koffiezakjes met weinig boekweitschilfers. Zo verdeel je de koker maximaal over de aangetaste planten en zijn de larven snel verspreid over de volledige boom, struik of haag.
Tip: wees niet ongerust als je geen larven van chrsyopa ziet! Ze verstoppen zich in de boekweitschilfers omdat ze lichtschuw zijn. Ze komen ’s avonds en ’s nachts eten op de planten.
Andere maatregelen tegen olijfwilg bladvlo
- Snoei in april de jonge scheuten weg, dit geeft een reductie van het aantal larven.
- Hang oorwormhuisjes in de struiken en bomen. Oorwormen eten ook de larven van bladvlooien. In het vroege voorjaar zijn de oorwormen nog niet actief maar in het najaar kunnen ze een belangrijke rol spelen.
Reeds chemisch gespoten tegen Eleagnus bladvlo?
Heb je reeds chemisch iets gebruikt en wil je alsnog met chrysopa larven werken, contacteer ons dan eerst om na te gaan of er nog schadelijk residu aanwezig is op de planten. Ingeval van schadelijk residu, gaan de larven afsterven en heb je geen resultaat.
Wil je meer info over de combo spuiten en nuttige insecten, lees dan zeker onze blog hieromtrent.