Wat zijn algen?
Algen zijn wieren die behoren tot de wetenschap van de microbiologie. Algen zijn micro-organismen.
Micro-organismen, met uitzondering van virussen, hebben een cellulaire structuur. De meesten zijn ééncellig, die éne cel moet dan alle levensnoodzakelijke taken vervullen.
Celdeling gebeurt bij ééncellige wieren door splitsing van de moedercel in twee dochtercellen. De dochtercellen bevatten dezelfde chromosomen met erfelijke informatie als de moedercel en kunnen op zelf zich ook weer in twee splitsen.
Ruw gezegd kan je stellen dat algen ééncelligen zijn die zich meestal in het water bevinden en aan fotosynthese doen. Ze halen net als planten in volle grond hun energie uit zonlicht en produceren daarbij zuurstof. Vijvers die in de zon liggen, gaan dus meer algen ontwikkelen dan vijvers in de schaduw.
Sommige wieren gaan groepen van cellen vormen, men spreekt dan van draadvormige algen of draadalgen. De meeste meercellige wieren zijn onbeweeglijk en vormen in de cellen nieuwe cellen hetzij door zoösporen (aseksuele zwemsporen), hetzij door gameten (seksuele voortplanting). De voortplanting van algen gebeurt dus net als bij andere planten op basis van sporen. Door de wind komen draadalg sporen in de vijver terecht.
Algen in de vijver
Groene algen
In de vijver: groenwieren zijn meestal ééncellig maar kunnen ook groepen van cellen vormen. We spreken dan van draadalgen. Groenwieren zorgen ervoor dat het water groen wordt en wijst op een onbalans in het vijverwater. Zowel zweefalgen als draadalgen zorgen voor groen vijverwater.
Zweefalgen
Zijn minuscuul kleine algen die los in het water zweven. Ze kunnen zich razendsnel vermenigvuldigen. Het water wordt daarvan troebel. Hiervoor en voor algen in het algemeen wordt een UV-C-filter aangeraden omdat de ultraviolette straling van de filter de zweefalgen doodt. Dit is volgens ons echter niet de oplossing, je doet aan symptoombestrijding en pakt het probleem niet aan. We geloven dat het activeren van het microbieel leven de essentie is. De Uv-filter doodt schadelijke organismen maar ook de nuttige micro-organismen. Met een Uv-filter kan er nooit een biologisch evenwicht tot stand komen in de vijver en gaan de algen op de duur toch de overhand weer nemen.
Draadalgen
Zijn lange slierten die tussen de vijverplanten groeien en in het water liggen. Ze vormen vaak een grote massa die je uit het water kan scheppen. Ze nemen net als zuurstofplanten nitraten uit de vijver om zich te voeden. Draadalgen creëren gemakkelijk een voorsprong op de zuurstofplanten omdat ze vroeger dan de zuurstofplanten beginnen te groeien en ook later in het seizoen nog doorgroeien. Bovendien kunnen draadalgen ook in zacht vijverwater gedijen terwijl zuurstofplanten hard water nodig hebben. Teveel algen in de vijver overwoekeren de vijverplanten en dat moet je ten alle tijden voorkomen. Bovendien kan de vijverpomp erdoor verstopt geraken en moet je de vijverfilter regelmatig schoonmaken.
Bruine algen
In de vijver: bruinalgen die in de vijver groeien zijn kiezelwieren of diatomeeën. Bruinalg in de vijver groeit vooral tegen de vijverwanden, trappen, stenen en hout. Ze hebben weinig licht en weinig voeding nodig. Ze kunnen diep in het water leven en hechten zich met calcium aan harde oppervlaktes.
Hoe draadalgen en andere algen bestrijden?
Alle algen wijzen op een onbalans in het vijverwater.
Het vijverwater krijgt heel wat te verwerken. Rottingsbacteriën die op verschillende manieren in vijverwater actief zijn, produceren ammoniak. Dit is slecht voor de vissen en goed voor de algen.
Waar kunnen we op letten
- Zet voldoende zuurstofplanten in de vijver en zorg tegelijk voor veel gunstige micro-organismen in je vijverwater.
- Verwijder nooit alle vijverplanten tegelijk want dit verstoord het evenwicht in de waterbalans.
- Zorg dat de waterhardheid voldoende hoog is, dit is nodig om de zuurstofplanten goed te laten groeien. Algen daarentegen groeien ook in zacht water.
- Zorg dat je niet teveel voeding aan je vissen geeft. Voedingsresten gaan rotten.
- Zorg dat de vijver niet overbevolkt is met vissen. Vissen en vooral Koi’s vervuilen het water met hun uitwerpselen.
- Zorg dat je de bladeren niet in de vijver laat vallen maar zoveel mogelijk opvangt door in de herfst klimaatdoek of insectengaas over de vijver te spannen. Zo vermijd je dat er een dikke sliblaag wordt gevormd op de bodem van de vijver. Deze sliblaag maakt immers het vijverwater voedselrijk waardoor algen meer voedsel hebben in het volgend jaar.
- Afgestorven plantendelen uit de vijver verwijderen is belangrijk. Anders gaan deze rotten.
Met deze maatregelen hebben de algen minder voeding en overlevingskansen. Maar dat is niet voldoende.
Wat te doen tegen algen in de vijver?
Wat te doen tegen algen in de vijver?
De oorzaak van algen groei is de aanwezigheid van te veel voedsel in het water. Vandaar de maatregelen om het voedsel in de vijver tot een minimum te herleiden.
Een tweede belangrijke insteek zijn de zuurstofplanten in de vijver. Zuurstofplanten zorgen uiteraard voor zuurstof in de vijver maar ze nemen ook voedingstoffen uit het water voor hun groei. Zuurstofplanten zijn uiterst belangrijk omdat deze concurreren om hetzelfde voedsel(nitraten) als de algen.
Vraag is nu: hoe zorg je ervoor dat de zuurstofplanten goed gevoed worden waardoor er minder voedsel voor de algen overblijft? Net als planten in de volle grond hebben vijverplanten een actief bodemleven nodig om goed gevoed te worden. Daarvoor zorgen gunstige micro-organismen. Heb je dus een vijver met massa’s gunstige micro-organismen, dan gaan ze het organisch afval dat in het water aanwezig is, afbreken en omzetten in voeding voor de vijverplanten. Hierdoor is er minder voeding voor de algen. Micro-organismen gaan dus via de planten overtollige voeding uit de vijver verwijderen en spelen dus een essentiële rol in de strijd tegen algen.
Effectieve micro-organismen zorgen voor een goede waterbalans. Balans betekent dat er een evenwicht is tussen de aanwezige voedingsstoffen in de vijver, de nuttige micro-organismen die de voedingsstoffen afbreken en ter beschikking stellen aan de waterplanten en de hoeveelheid waterplanten die de voedingsstoffen opnemen. Als dit alles in evenwicht is, heb je geen last meer van algen.
Het is dus zinloos om een algendoder of een antidraad-algmiddel te kopen, deze gaat tijdelijk werken maar daarna komen de algen in veelvoud terug omdat er niets aan de oorzaak is gedaan. Wat je wel moet doen, is juist zorgen dat je vijverwater gunstige micro-organismen bevat die concurreren met de schadelijke micro-organismen . Dit doen Effectieve Micro-organismen. Wil je meer lezen over EM en de werking van EM?
Algen in de vijver bestrijden met EM vijverproducten is kiezen voor een duurzame en grondige aanpak.
- Gebruik effectieve micro-organismen om de schadelijke micro-organismen op te ruimen. De goede bacteriën, aanwezig in EM vijver en Microferm gaan op een natuurlijke manier de strijd aan met de algen (schadelijke micro-organismen) in je (zwem)vijver en herstellen de waterbalans. Gebruik de aanbevolen hoeveelheden en blijf dit jaarlijks herhalen.
- Zorg ervoor dat het water in je vijver in beweging blijft. Voorzie een goede waterfilter die het water oppompt waardoor er voldoende zuurstof in het water komt. Effectieve micro-organismen (bacteriën) hebben zuurstof nodig om te functioneren. In stilstaand water kunnen ze niet overleven. De andere optie is veel zuurstofplanten planten.
- Gebruik bokashi- vijverballen om het aanwezige slib in de vijver op te lossen. De micro-organismen in de bokashi-vijverballen zorgen voor de fermentatie van rottend afval op de bodem van de vijver. Dit proces duurt enkele maanden. Zo hebben algen minder voeding in het volgend seizoen. Een dikke sliblaag kan niet met één behandeling worden afgebouwd. Je moet daarvoor wat geduld oefenen!
- De UV-lamp moet voor altijd uitblijven. Uv-licht doodt de nuttige micro-organismen in EM-vijver en Microferm af.
Algen in de vijver verwijderen
Als je enkel de algen uit de vijver verwijderd en niets anders onderneemt, is het een maat voor niets. In feite nemen de algen de overtollige voeding uit de vijver. Als je dus niets doet aan het feit dat er teveel voeding en dus ook teveel rottingsbacteriën in je vijverwater aanwezig zijn, dan doe je niets aan de oorzaak. Integendeel, door een tijdelijke afwezigheid van de algen gaat de voeding zich opstapelen. Er blijven altijd alg-sporen achter in het vijverwater. De algen ontwikkelen zich op zeer korte termijn terug en in grotere aantallen dan voordien.
Wat je moet doen? De biologie van het vijverwater verbeteren met gunstige micro-organismen. Lees hiervoor Wat te doen tegen algen in de vijver?
Zout in de vijver tegen algen
Als je zout in de vijver doet tegen algen, gaat de biologische balans aangetast worden of zelf helemaal verdwijnen. Het lost je probleem niet op omdat je niets doet aan de oorzaak van de algenvorming. Kies dus voor een structurele oplossing en niet door zomaar zout in het water te gooien. Trouwens je vissen zijn ook niet gewend aan zout!
Algen in de vijver tijdens de winter
De algen zijn minder veeleisend als het op watertemperatuur aankomt waardoor ze langer doorgroeien dan de zuurstofplanten. Terwijl de zuurstofplanten eind oktober stoppen met groeien, gaan de algen nog een tijdje verder. Ook in het voorjaar hervatten ze sneller de groei dan de vijverplanten.
Het is belangrijk om de dode plantendelen te verwijderen in de herfst en de planten terug te snoeien indien nodig. Bovendien is de winterperiode de beste moment om bokashi-vijverballen in het water te gooien om het slib op te lossen. Tegelijk voorzie je het water in de winter op deze manier van de noodzakelijke gunstige micro-organismen.