- Aardappelziekte of Phytophtora infestans:
- Botrytis cinerea:
- Bladvlekkenziekte of Cladosporium fulvum:
- Kanker of Didymella lycopersici:
- Witte vlieg:
- Spint:
- Neusrot:
- Opkrullen van bladeren:
- Als de bovenste bladeren lichtjes omkrullen, betekent dit een goede groei
- Als de bladeren rond de stam draaien, betekent dit te hevige groei
- Als de jonge blaadjes omkrullen, kunnen er bladluizen aanwezig zijn aan de onderkant.
- Onderste bladeren die omkrullen en verdrogen vormen geen probleem.
- Barsten van vruchten:
In de volksmond wordt dit vaak de plaag genoemd, tomaten en aardappelen worden door dezelfde schimmel getroffen. Op blad, stam en vruchtstelen ontstaan donkerbruine tot zwarte vlekken.
Ook de vruchten hebben bruine vlekken aan de buitenkant en vertonen aan de binnenkant een droog rot. Dit is de belangrijkste ziekte bij buitentomaten maar kan ook in de kas voorkomen bij te hoge luchtvochtigheid of te grote watergift.
Preventieve maatregelen: altijd goed luchten in een kas. Buiten de tomatenplanten afdekken met een afdak of in een plastieken tunnel kweken die ook heel goed moet verlucht worden. Oenosan vernevelen om de drie weken op de bladeren van de groeiende planten. Dit versterkt het blad waardoor schimmels minder kans krijgen om te ontwikkelen.
Curatief: de eerste aangetaste bladeren of stengels snel en zorgvuldig verwijderen. Niet op de composthoop doen maar meegeven met de GFT-bak.
Jonge plantjes kunnen bruine vlekken krijgen op de stengel en sterven af, men spreekt dan van botrytisrot.
Op grotere planten ontstaan rotte, bruine plekken met een bruingrijs schimmelpluis. Dit is blad- en stengelbotrytis.
Op de groene vruchten zie je dan meestal kleine licht gekleurde kringetjes met een donker puntje in, dit is botrytis stip. Op de duur worden de plekken groter en vallen de vruchten af.
Preventief: zoveel mogelijk luchten en watergift beperken. Bladplukken bij een dik gewas. Oenosan verspuiten om de drie weken op de bladeren van de groeiende planten.
Curatief: rotte stengels wegknippen en rotte vruchten verwijderen.
Men spreekt in dit geval ook van valse meeldauw.
Op de bovenzijde van het blad ontstaan geelbruine vlekken met aan de onderzijde een groen tot bruinachtig pluis. Ze vergelen en verdrogen.
Oorzaak is teveel water geven en te weinig verluchten.
Preventie: Verluchten, verluchten en verluchten! Watergift beperken door het gebruik van bv. Oenosan.
Deze schimmelziekte wordt ook voetkanker of voetrot genoemd en is typisch voor buitentomaten.
Er komen bruine vlekken op de stam dichtbij de grond. De bladeren worden geel en sterven af.
Vruchten krijgen ook bruine of zwarte ronde plekken. De ziekte verspreidt zich via de grond, het zaad en steunmateriaal.
Preventie: niet planten in te koude grond en voldoende vruchtwisseling realiseren. Zieke planten onmiddellijk verwijderen en meegeven met GFT-bak.
Dit insect is één van de meest voorkomende plagen in kasteelten.
De larven en volwassen witte vliegen zuigen plantensappen van de tomatenplant. Het teveel aan suikers dat ze daarmee opzuigen, scheiden ze terug uit en geeft een plakkerige massa die de tomaten bevuilt. Na een tijd groeit op deze honingdauw een zwarte roetdauwschimmel.
Overwintering van witte vlieg
Witte vlieg kan in verschillende stadia overwinteren: als larve, ei of als volwassen insect in verwarmde serres. Behandeling is dus nodig om te vermijden dat je het volgend seizoen terug vroegtijdig witte vlieg hebt.
Preventie: hang ‘gele kleefplaten’ op in de kas om de eerste witte vliegen te signaleren en weg te vangen.
Zet tagetes of een tabaksplant in de kas, de geur zou de witte vlieg afschrikken.
Bestrijding: gebruik ‘Encarsia sluipwespen’ of ‘Eretmocerus sluipwespen’ om de witte vlieg te bestrijden. Begin bij een begin van aantasting om de plaag snel onder controle te krijgen.
‘Swirskii-system’ is ook een optie om te gebruiken in de strijd tegen witte vlieg. Swirskii-roofmijten vragen echter een hoge temperatuur (min. 25 °C gemiddeld) en kunnen dus niet in het vroege voorjaar gebruikt worden.
Let op: Witte vlieg kan ook overwinteren op onkruiden of op terrasplanten die je in de winter in de kas zet. Zorg er dus voor dat je de kas onkruidvrij houdt als je veel witte vlieg hebt gehad en dat je de terrasplanten insectenvrij overwintert.
Kasspint is een millimeter kleine spintmijt, beige-bruin van kleur met twee donkere vlekken aan de zijkanten van hun lichaam.
Ze zuigen aan de onderkant van de bladeren waardoor er aan de bovenkant gele vlekjes ontstaan. Op de duur verkleuren de bladeren volledig en zie je de vorming van spinsel tussen de bladeren.
Preventie: goed verluchten maar anderzijds echte tochtplekken vermijden.
Heb je elk jaar last van spint, gebruik dan ‘Soni-mite’ preventief vanaf de planten in de kas geplant zijn.
Curatief: Gebruik ‘Phyto-mite’ of ‘Forni-mite’ om de spintplaag in een vroeg stadium onder controle te krijgen.
Of werk met ‘Adalia larven’ of ‘Chrysopa larven’ als de plaag uit de hand is gelopen.
Op de aangetaste vrucht is een bruine, leerachtige plek zichtbaar.
De reden kan verschillend zijn: calciumgebrek, te hoge zoutconcentratie, teveel meststoffen, gebrek aan water…
Als het probleem veelvuldig voorkomt, kan je best een bodemanalyse laten uitvoeren door een erkende organisatie.
Dit hoeft niet altijd een slecht teken te zijn! Er zijn verschillende mogelijkheden:
Rijpe vruchten barsten gemakkelijk als ze teveel water krijgen.
Let dus op met teveel water geven en pluk de vruchten voor je giet.
De overgang in de late zomer van warme temperaturen (half augustus) naar koudere nachten doet ook tomaten barsten, zeker als je veel water blijft geven. In principe geeft je vanaf half augustus zo weinig mogelijk water.
Vanaf half september moet je zelfs geen water meer geven, zelfs als het nog warm is buiten.
Lees de volledige tomaten gids in pdf
Lees de volledige tomaten gids:
Tomaten gids 1) Waar tomaten kweken? 2) Opkweek van tomaten 3) Tomaten bemesten 4) Teeltzorgen 5) Wanneer oogsten? 6) Ziekten en plagen van tomaten
