Bladeren
Mulchen

Deze tijd van het jaar groeit alles hard! Gras, als je het hebt, moet wekelijks worden gemaaid. Sierplanten zoals lavendel en rozen worden na de bloei terug gesnoeid. Oogstresten moeten in het najaar worden opgeruimd. Zoveel mogelijk alles recycleren wat je tuin voortbrengt, is een belangrijke schakel in het ecologisch verhaal. Zin om te ontdekken waarom? Lees dan hier verder…

Mulchen is niet alleen goed voor je portemonnee – je moet minder naar het containerpark – maar vooral goed voor je tuinbodem.

Het eerste waar de meeste onder jullie aan zullen denken, is een komposthoop of kompostvat. Het is een goede optie om je keuken- en tuinafval te transformeren naar een volwaardig eindproduct dat weer in de tuin kan verwerkt worden. Ideaal, zo is de cirkel rond! Voor de mensen die er tegenop zien om een komposthoop op te zetten of die teveel groenafval hebben, is er een betere optie met name mulchen of oppervlaktecompostering toepassen.

Mulchen betekent dat je de grond gaat bedekken met een laag verse afgesneden plantenmaterialen, gras of vers snoeihout.

Waarom mulchen?

We weten ondertussen dat het niet goed is om de grond bloot te laten liggen. Dit geldt voor alle gronden en in alle seizoenen. Ook de natuur zorgt spontaan dat de grond bedekt wordt met eenjarige en meerjarige kruiden indien we niet wieden. De natuur werkt perfect dus dit gebeurt niet voor niets!

Nuttige schimmels en micro-organismen zitten in de bovenste grondlaag met name daar waar veel zuurstof, warmte en voeding aanwezig is. Door de grond te bedekken met mulch, wordt het bodemleven gestimuleerd en gaan deze beestjes het mulch aan de oppervlakte composteren.

Preibed gemulcht met vers gras

Met een relatief nieuw begrip spreken we in dit geval van ‘maaimeststof’. Eenvoudig gezegd, gaat het om groene planten die we ergens afsnijden of afmaaien en als mulchlaag aanbrengen op andere plaatsen in de tuin.

Door te mulchen geef je veel voeding aan het bodemleven. Het bodemleven bestaat uit een grote variatie aan nuttige beestjes en schimmels. Ze verwerken deze mulchlaag tot opneembare voedingsstoffen voor de planten en bouwen een humuslaag op.

Heel groen maaisel is stikstofrijk terwijl droge materialen zoals hooi, dorre bladeren en stro veel koolstof bevatten. Hooi bevat ook nog wat stikstof en fosfor maar stro zo goed als niets. Door elk jaar je grond met groene planten te mulchen, ga je dus automatisch bemesten. Zelfs zware kleigronden moeten op termijn niet meer gespit worden omdat ze dankzij een rijk bodemleven goed bewerkbare bodemstructuur hebben gekregen.

Mulchen geeft nog andere voordelen. Dankzij een goede mulching krijgen eenjarige onkruiden geen kans om te schieten. Tegelijk wordt op deze manier de grond beschermt tegen erosie en uitdroging en kan men heel veel tuinafval recycleren.

Waar mulchen met wat?

  • Vers gras, brandnetel, groenteloof en kruidenresten komen in aanmerking als vers groen maaisel. Vers groen maaisel moet je dun strooien, net genoeg om de grond te bedekken. Als je dit dik strooit, gaat het rotten en stinken. Vers maaisel is ideaal om tussen de plantenrijen in de moestuin of kas te gebruiken.
  • Kippen zijn trouwens ook verzot op vers gras en vinden het heerlijk om hierin te scharrelen.
  • Dorre bladeren en hooiachtig materiaal mag je dikker strooien zonder dat het begint te rotten. Herfstbladeren vormen een ideale mulch in de winter. Afgevallen bladeren kunnen trouwens gemakkelijk met de grasmaaier opgenomen worden waardoor ze versnipperen en beter blijven liggen op de grond. Of je legt hierboven op nog vers paardenmest of halfrijpe compost.
  • Vers, groen en fijn snoeiafval (berk, wilg, beuk, cypressen,…) kan je zowel in de groenten- als siertuin uitspreiden. Loofhout verzuurt de bodem trouwens niet.
  • Grovere houtsnippers gebruik je niet in de moestuin of kas maar eerder om tussen grote sierstruiken, fruitbomen en bessenstruiken te verwerken.
  • Naaldhoutsnippers zijn ideaal voor de paadjes in de tuin. Een goede hakselaar is dan wel onmisbaar!

bladeren verzamelen met grasmachine om te mulchen

Wanneer mulchen?

In de groententuin kan je beginnen mulchen vanaf half mei, het moment dat alles is gezaaid en geplant. Het mulchsel kan blijven liggen tot in het vroege voorjaar. Daarna hark je de restanten samen, indien die er nog zijn en doe je die op de komposthoop. Of je woelvorkt en trekt daarmee de restanten in de bodem.

In de siertuin kan je het mulch het hele jaar laten liggen en aanvullen. In het najaar of het voorjaar – afhankelijk van wanneer je het meeste mulch hebt – voer je een nieuwe lading aan tussen de sierheesters.

Belangrijke tips:

  • Stro en gazon dat behandeld is met herbiciden, wordt best niet gebruikt als mulchlaag. Herbiciden kunnen via het stro of het maaisel groeiremmingen geven aan je groenten.
  • Werk nooit houtsnippers in de grond. Dit zou extra stikstof uit de grond nemen om te verteren dus enkel bovengronds gebruiken.
  • Een nadeel van mulchen is dat slakken dit een ideale biotoop vinden. De grond in mei -als er nog geen nieuwe mulchlaag is aangebracht- behandelen met No-slug is daarom aangewezen.
Mulchen met houtsnippers tussen de sierplanten

Afval vermijden

Dat is uiteraard de basis! En dat begint bij de aanleg van je tuin. Kies sierplanten die passen in je biotoop en plant alles in verhouding. Plant geen grote bomen in een kleine tuin want die moet constant gesnoeid worden. Plant sierplanten niet te kort op elkaar zodat ze volwaardig kunnen uitgroeien.

Als je enkel een gazon hebt en verder niets, wordt recyclage moeilijk. Zorg voor variatie (siertuin, moestuin, bessen…en gazon) zodat je het maaisel op andere plaatsen in je tuin kwijt kan.

Sommige hagen zoals olijfwilg, hulst en taxus moeten maar 1x gesnoeid worden. Dat scheelt ook!

Ook interessant om te lezen:

(Dit artikel is een herwerkte versie van mijn gepubliceerd artikel in Tuinhier 2019)