Jaar en dag is het normaal dat we chemische middelen gebruiken om schadelijke insecten te bestrijden. Hun gebruik in de hele wereld is de afgelopen 30 jaar met 50% gestegen en er wordt nu jaarlijks 2,5 miljoen ton commerciële pesticiden gebruikt. Ze worden op agressieve wijze gepromoot door grote bedrijven en overheidsgroepen die samen een industrie vormen van meer dan $35 miljard per jaar. Niets aan de hand, toch?
Het probleem is dat, naargelang onze afhankelijkheid van chemische bestrijdingsmiddelen toeneemt (samen met hun kosten), hun effectiviteit afneemt. Heel vaak werken chemische middelen niet om diverse redenen:
- Insecten worden snel en/of volledig resistent tegen de chemische producten die beogen hen af te doden. Momenteel zijn er meer dan 500 insectenplagen en mijtensoorten die resistent zijn gebleken.
- Men gebruikt verkeerde middelen voor de plaag die men heeft
- Men houdt geen rekening met noodzakelijke bodem- of buitentemperaturen en gebruikt het ongeacht de voorschriften
- Het product wordt op de markt gebracht terwijl men weet dat het maar in beperkte mate bestrijdt wat wordt beoogd.
Mensen vinden dat ondertussen heel normaal! Werkt het ene niet, dan maar een ander middel proberen, toch? En producenten spelen daar maar al te graag op in door steeds nieuwe producten te ontwikkelen.
De nieuwe wetgeving van de laatste jaren legt het gebruik van pesticiden meer aan banden voornamelijk voor de particulier. Als tuinder kan je nog wel veel middelen gebruiken, wat in mijn ogen een grote tegenstrijdigheid is. Want waarom mag een tuinder wel ongezonde producten spuiten?
Hobbytuinders slaan een hele voorraad producten in als ze weten dat deze van de markt verdwijnen om zo de rest van hun leven nog verder te kunnen spuiten. E605, het verschrikkelijke product dat al lang verboden is, wordt nog steeds gevonden in de voorraadkasten!
Zeg neen tegen gif
Mijn conclusie na 30 jaren de sector te hebben gade geslagen, is de volgende: als de mentaliteit niet verandert, zal er niets veranderen aan het spuitgedrag en zal de commerciële wereld blijven chemische producten ontwikkelen en promoten. Dus het moet bij jou beginnen! Jullie die aan de basis staan, moeten massaal ‘neen’ zeggen tegen chemische producten.
Niet-selectieve chemische middelen doden bij gebruik verschillende soorten insecten af, waaronder ook de nuttige, natuurlijke vijanden.
In sommige producten zitten zowel insecticides als fungicides (schimmelwerende bestanddelen). Dus als je iets koopt tegen schimmel op rozen, gebruik je misschien tegelijk een insecticide die de natuurlijke vijanden van bladluizen afdoden. Was dat de bedoeling? Misschien niet! Lees dus vooral goed de verpakking vooraleer je de spuit ter hand neemt.
Door willekeurig en massaal gebruik te maken van niet-selectieve chemische middelen doen we écht afbreuk aan de natuur en vernietigen we natuurlijke evenwichten die misschien moeizaam tot stand zijn gekomen. Hoe wil je dan ooit van je problemen verlost geraken als je zelf de oplossing steeds boycot!
Met de opkomst van nuttige insecten, zo’n 30 jaren geleden, zijn de chemische producenten met de jaren meer producten gaan ontwikkelen die niet alles afdoden maar selectiever werken. Zo zie je regelmatig op een verpakking staan ‘niet schadelijk voor lieveheersbeestjes’. Dit betekent heel concreet dat het geen lieveheersbeestjes afdood. Uiteraard zijn er veel meer nuttige insecten dan lieveheersbeestjes en worden vele andere nuttigen nog wel afgedood.
Dus kies zeer bewust als je de natuur in eer wilt herstellen! Minder dan 1% van 's werelds insecten worden trouwens als ongedierte beschouwd. De overige 99% spelen een cruciale rol in onze voedselketen en velen zijn onmisbaar.
Secundaire schade van chemische producten
Denk ook eens aan de secundaire schade die chemische producten met zich mee brengen op vele vlakken:
- Doden en besmetting van huisdieren
- Honingbij en bestuivingsverliezen
- Grondwaterverontreiniging
- Vogel- en visserijverliezen
Een voorbeeld van vogelverlies is nog onlangs gemeld: de meesjes voederen de rupsen van de buxusmot aan hun jongen maar doordat deze rupsen veelvuldig chemisch bespoten worden, zijn er ook vele nesten van mezenjongen gestorven.
De toestand van de honingbij is een ander voorbeeld dat al herhaaldelijk in de schijnwerpers is geplaatst. Juist omdat honingbijen zo cruciaal zijn voor de bestuiving en onze voedselvoorziening. Als je dit allemaal hoort, loont het dan nog de moeite om toch maar chemisch te blijven spuiten?
De verstandige keuze
Natuurlijke ongediertebestrijding is een veilige, gezonde en kosteneffectieve aanpak voor het beschermen van tuinplanten tegen beschadiging door insecten. Het is een concept dat samenwerkt met Moeder Natuur om ongediertebestrijding te optimaliseren, en niet te maximaliseren. Het beste wordt verkregen door een verscheidenheid aan technieken te gebruiken.
Voordat je bestrijdt…denk aan het volgende:
Ken je vijand
Niet alle tuininsecten zijn schadelijk! Doe wat onderzoek om het insect correct te identificeren. Leer ook de gewoonten en levenscyclus kennen om behandelingen op de juiste manier te selecteren en op het juiste moment uit te voeren indien nodig.
Aanvaardbare schade
Bepaal hoe lang je wilt wachten vooraleer in te grijpen. Bepaal een niveau van aanvaardbare schade. Hoeveel wil je accepteren voordat je een soort van controle zoekt? Denk eraan: niet alle plagen gaan aanzienlijke schade veroorzaken. Niet elk insect dat je tegen komt in je tuin, moet bestreden worden.
Wacht af
Laat eerst de natuur zijn werk doen en kijk of er van nature nuttige insecten een handje komen helpen. De nuttige insecten komen zo vlug als er voedsel aanwezig is. Wacht echter niet tot het vol schadelijke insecten zit want dan kan je het via nuttige insecten uit te zetten ook niet meer of niet meer snel onder controle krijgen. Het is dus een kwestie van controleren en ingrijpen indien nodig.
Tijd om te handelen
Als behandeling noodzakelijk is, begin dan met controlemaatregelen die het minst schadelijk zijn voor nuttige insecten en het milieu.
Biologische Plaagbestrijding
Plagen kunnen biologische bestreden worden op verschillende manieren. Maak hiervan gebruik in je ecologische tuin.
Omgevingsfactoren positief beïnvloeden
Door de omgeving te manipuleren, kunnen schimmels en/of ongedierte afgeremd worden. Zorg in de eerste plaats voor een levende bodem vol bacteriën en gunstige schimmels. Dit is écht de basis voor sterkere en gezondere planten. Maak gebruik van bladvoeding en/of lava om het bladweefsel van de planten te versterken. Daarnaast zijn nog tal van maatregelen mogelijk: moment van water geven en hoeveelheid water, hoeveelheid zonlicht of het selecteren van plaagbestendige planten.
Voorbeeld 1: spint gedijt het best in droge en warme lucht op tochtige plaatsen. Een maatregel kan zijn: houd de luchtvochtigheid hoog en vermijd tocht in de kas waar spint gevoelige planten staan.
Voorbeeld 2: Geef je planten 's morgens water i.p.v. 's avonds tegen de slakken. Slakken zijn 's avonds actief en het liefst in natte omstandigheden. Door in de ochtend te gieten krijgen je planten genoeg water en help je de planten niet verder.
Mechanische controleren
Omvat een breed scala aan gereedschappen die schadelijke organismen in de tuin verwijderen, opsluiten of uitsluiten. Deze methoden omvatten een Waspinator voor wespen weg te houden, gele lijmplakjes voor witte vlieg te vangen of slakken met de hand pakken.
Nuttige Insecten
Nuttige insecten zijn natuurlijke vijanden van schadelijke insecten die gekweekt worden om uit te zetten in de tuinen; ze zijn onschadelijk voor mensen, planten en huisdieren en werken meestal selectief. Lieveheersbeestjes en No-slug zijn twee van de bekendste goede tuinroofdieren die er zijn.
Wist je dat Biogroei al sinds 1992 nuttige insecten verkoopt zoals larven van lieveheersbeestjes, roofmijten tegen spint of aaltjes tegen verschillende bodemplagen.
Biologische Pesticiden
Biologische pesticiden hebben weinig of geen effect op nuttige insecten en zijn veilig voor het milieu. Bacillus Thuringiensis is een natuurlijk voorkomende, bodem gebonden biopesticide die al sinds de jaren vijftig wordt gebruikt. Dit product heeft echter geen erkenning meer voor de particuliere markt.
Zepen, Oliën en Schuurmiddelen
Deze controlemiddelen hebben een brede basis in hun acties en omvatten producten die plaaginsecten uitdrogen (diatomeeraarde, lavameel) of verminderen zoals een zeepoplossing. Ze worden over het algemeen als "natuurlijk" beschouwd en degraderen snel in de omgeving. Ze zijn echter NIET altijd selectief. Houd hiermee rekening als je nadien nuttige insecten wilt uitzetten.
Botanische Insecticiden
Afgeleid van planten zorgen deze natuurlijke pesticiden voor een snelle "uitschakeling" van een groot aantal tuin ongedierte. Het zijn krachtige insecticiden, maar niet-selectief en schadelijk voor nuttige insecten. Een groot voordeel van botanische insecticiden: ze breken veel sneller biologisch af dan hun chemische verwanten. Voorbeelden zijn Neemolie en Pyrethrum.
Plantenaftreksels of plantengieren
Dit zijn vloeibare producten die ontstaan doordat men kruiden zoals brandnetel en heermoes laat trekken in water. Aftreksels en gieren zijn vooral vloeibare meststoffen waar ook plantversterkende en ziektewerende eigenschappen aan toegekend worden bij regelmatig gebruik.
Lees de volledige biologische moestuinieren gids in pdf
Lees de volledige biologisch tuinieren gids
Inleiding biologische tuinieren 1) Voordelen Biologische tuinieren 2) Planning en ontwerp van de tuin 3) Ken je tuingrond 4) Maak van composteren een succesverhaal! 5) Zaden oogsten, drogen en zaaien 6) Het verschil tussen soorten meststoffen: Organische mest, kunstmest en plantaardige mest 7) Het probleem van pesticide gebruik 8) Seizoensgebonden verzorging 9) Vruchtwisseling, een must voor elke moestuin en kas 10) Oogsten en oogst bewaren
