Lees verder onder de afbeelding.
Pompoen is een zoete vrucht die als groente veelvuldig in de keuken wordt gebruikt: in gestoofde gerechten, als pompoensoep, pompoenconfituur of -taart, waar je pompoenwafels van kan bakken en zoveel meer. Pompoenen kan je tot in mei het jaar volgend op de oogst, bewaren in een koele kelder. Er zijn veel verschillende rassenzaden en plantensoorten verkrijgbaar. Voor pompoenen gaat mijn voorkeur naar Hokkaïdo rassen (Japanse rassen), deze blijven klein maar hebben heel vast, dieporanje vruchtvlees. De kleur van Hokkaïdo pompoenen kan variëren aan de buitenkant van licht groen, groen tot oranje.
Waar pompoenen kweken?
Pompoenen horen thuis op het perceel van de vruchtgewassen. Zie hiervoor bij Vruchtwisseling, een must voor elke moestuin en kas. Ze vragen een zonnige standplaats maar gedijen ook in halfschaduw. Je kan ze gemakkelijk aan een omheining, een muur of een schuin dak leiden. Ze nemen dan weinig plaats in beslag! Gezien pompoenen graag een organische bemesting hebben, kan je ze op de composthoop planten waar ze weelderig zullen groeien.
Hoe pompoenen kweken?
Zaaien:
Het gemakkelijkst is de pompoenen te zaaien in een zaaibak of rechtstreeks in een potje. Je kan ook rechtstreeks in volle grond zaaien. Leg telkens 3 zaden samen in een driehoekje. De beste plant laat je nadien staan.
Nadelen van rechtstreeks zaaien in volle grond:
- Net opkomende plantjes kunnen afgegeten worden door slakken, ze zijn verzot op dit jonge groen!
- Als de grond te nat is, kunnen de zaden in volle grond gemakkelijk rotten.
Vanaf begin-half april kan je zaaien in een koude kas of binnenshuis. Vanaf half mei kan je buiten zaaien. De zaden worden 1.5 cm diep in de potgrond gestoken. Je houdt de potgrond vochtig maar niet te nat om te vermijden dat de zaden rotten. Pompoenzaden kiemen al na een week. Hoe je best zaait, lees je hier. Je kan uiteraard ook plantjes kopen in een tuincentrum als je er maar enkele nodig hebt.
Verpotten:
Zo vlug de plantjes enkele echte blaadjes hebben, mag je ze verpotten. Meng in de potgrond bokashi-starter voor een goede doorstart. De planten hebben voldoende licht nodig om sterk uit te groeien. Anders krijgen ze zwakke, spichtige stengels. De wortelkluit en potgrond moet tijdens de opkweek vochtig blijven.
Planten:
Vooraleer je de plantjes buiten zet, moet je ze eerst afharden. Afharden is noodzakelijk om de verschillen in temperatuur op te vangen. Buiten wordt er geplant vanaf half mei, het is belangrijk dat de grond voldoende is opgewarmd. Je kan de grond op voorhand voorzien van een goede mulchlaag, dit warmt de bodem op.
Bij pompoenen rekenen we een plantafstand van 1 m op 2 m tenzij de planten omhoog geleid worden. In het laatste geval kan je ze op 1 m van elkaar planten. Je giet de potten voor het planten goed. Ideaal is in het plantgat een mengeling te doen van wormenaarde, oenosan en gewone tuinaarde. Na het planten de grond lichtjes aandrukken rond de plant.
Bemesten van pompoenen
Pompoenen groeien op alle gronden als ze voldoende humus hebben. Compost en wormenaarde kan als mulchlaag worden gestrooid in de geulen of rond de planten evenals verteerd stalmest. Moest je zure grond hebben, is bekalking nodig maar in principe is je grond niet zuur als je onze basisprincipes volgt. Bijmesten met organische of chemische handelsmeststoffen is niet nodig.
Hoe pompoenplant verzorgen?
Snoeien
Snoeien van pompoenplanten is absoluut niet nodig. Je laat ze gewoon groeien.
Gieten
Gieten in de voormiddag indien nodig zodat de planten nog opdrogen. Mijn ervaring is dat mensen vaak veel te veel gieten. Hierdoor ontwikkelt de plant een oppervlakkig wortelgestel in plaats van wortels die diep in de grond trekken.
De planten regelmatig bespuiten met oenosan doet de watergift die nodig is in de zomer met 75 % dalen omdat de bladeren veel dikker worden dankzij de Oenosan behandelingen. Samen met een actieve bodembiologie ontwikkel je op deze manier een sterk wortelgestel bij de planten. Ook mulchen met wormenmest of compost, maakt dat de bodem niet zo snel uitdroogt.
Wieden
Idealiter wordt de open ruimte bedekt met groenmateriaal dat door het bodemleven kan verteerd worden; bv gemaaid gras, stro of hooi, jong coniferengroen. Dit beperkt het wieden tot een minimum
Wanneer oogsten?
Pompoenen worden geoogst als ze rijp zijn. Je ziet dit aan het steeltje dat de pompoen verbindt met de groene stengel. Als dit kleine steeltje geel is, verdroogd of verrimpeld mag de pompoen worden geoogst. Als je ze vroeger oogst, smaken ze flauw en bewaren ze slecht.
Pompoenen goed bewaren
Wil je de pompoenen bewaren, houd dan rekening met volgende aspecten:
- Kies Japanse soorten zoals Hokkaïdo, deze bewaren beter dan de reuzenpompoenen
- Oogst voor de eerste nachtvorst
- Oogst de pompoenen in een droge periode
- Laat de pompoenen vervolgens drogen door ze op een luchtige, koele plaats te leggen
- Verhuis de vruchten naar hun definitieve bewaarplaats. 8 tot 12°C is de ideale bewaartemperatuur maar tot 18 °C gaat ook nog.
Ziekten en plagen van pompoen
Pompoenen zijn gemakkelijke planten die niet snel worden aangetast door ziekten. De meest voorkomende plagen zijn echte meeldauw (witziekte) en slakken.
Witziekte bij pompoen
Witziekte of echte meeldauw is een schimmel. Aan de bovenkant van de bladeren ontstaan witte vlekjes. Meeldauw begint meestal in de late zomer. Vochtige en warme lucht zijn ideale kweekomstandigheden voor meeldauw. De schimmel verspreidt zich via sporen met de wind naar andere planten en overwintert op afgestorven plantendelen die blijven liggen.
Preventief en curatief: oenosan of Microferm regelmatig vernevelen op de planten maakt ze sterk en weerbaar tegen schimmels. Begin hiermee zo vlug de planten 20 cm groot zijn en herhaal dit om de twee weken. Beide producten mogen ook gecombineerd gebruikt worden. Ze werken volgens een andere methode.
Oenosan bestaat uit 100 % gemalen calcietgesteente en zorgt dat het calciumgehalte in de plant verhoogd wordt waardoor de bladeren dikker en harder worden. Microferm bevat Effectieve Micro-organismen en zorgt dat het blad voorzien wordt van nuttige schimmels en bacteriën waardoor schadelijke schimmels weinig kans krijgen om te ontwikkelen. Wil je meer weten over het principe van Effectieve Micro-organismen ?
Slakken bij pompoenplant
De grootste belager is de naaktslak die verzot is op de jonge blaadjes en de bloemen van pompoenen. Wil je meer weten over slakken?
Preventief: Enkele weken voor het aanplanten kan je de bodem behandelen met No-slug om de slakkenpopulatie in de grond af te doden. Dit heeft enkel zin als je de volledige moestuin behandelt en niet enkel rondom de pompoenplanten. Slakken leven immers verspreid in heel de moestuin en worden aangetrokken door de geur van de pompoenplanten.
Curatief: Plaats anti-slakkenringen over de pompoenplanten als je ze in de volle grond plant. Hierdoor kunnen de planten zonder problemen doorgroeien. Als je de anti-slakkenringen het hele seizoen rond de planten laat staan, kan je ook heel gericht water geven via de slakkenringen. Ik vond dat super gemakkelijk!
Bladluis op pompoen
Bladluis zijn kleine, gekleurde insecten die plantensappen zuigen aan de groeipunten of aan de onderkant van bladeren. Bladluizen komen maar af en toe op pompoenen voor. Plantjes die tijdens de opkweek bladluis krijgen, hebben te weinig licht en te veel warmte of teveel meststof.
Planten die in de volle grond bladluis krijgen, staan vaak in te vers stalmest geplant. Als je de pompoenen volgens ons advies aanplant, ga je geen probleem krijgen. (naar titel hoe pompoenen kweken)
Preventief: Om bladluis op pompoen te voorkomen, gebruik je best compost, wormenaarde of verteerd stalmest als bemesting.
Curatief: Om bladluis op pompoen te bestrijden, gebruik je larven van lieveheersbeestjes Adalia of larven van gaasvliegjes Chrysopa. Gebruik liever geen pyrethrum, Neemolie of Spinosad omdat dit middel niet selectief werkt en ook nuttige insecten afdoodt.
Spint op pompoen
Kasspint is een millimeter kleine spintmijt, beige-bruin van kleur met twee donkere vlekken aan de zijkanten van het lichaam. Ze zuigen aan de onderkant van de bladeren waardoor er aan de bovenkant gele vlekjes ontstaan. Op de duur verkleuren de bladeren volledig vaal-geel en zie je de vorming van spinsel tussen de bladeren.
Preventief: spuit om de drie weken oenosan en/of Microferm om de planten te versterken tegen plagen.
Curatief: Gebruik Forni-mite om de spintplaag in een vroeg stadium onder controle te krijgen. Bij een zware aantasting, gebruik je beter Chrysopa. Als je op het einde van het seizoen last zou krijgen van spint, kan je de planten beter opruimen. Niet op de composthoop gooien maar mee geven met de GFT-bak.
Witte vlieg op pompoen
Witte vlieg zijn kleine, witte vliegjes van 0.5 mm groot. Ze zuigen plantensappen aan de onderkant van de bladeren. Samen met het plantensap worden suikers opgenomen. Het teveel aan suikers scheidt de witte vlieg terug uit. Hierdoor worden de bladeren plakkerig, men noemt dit honingdauw. Bij een zware aantasting gaat er op de suikers een zwarte schimmel groeien. Wil je meer weten over witte vlieg?
Witte vlieg kan op pompoen voorkomen maar dit is eerder uitzonderlijk. In principe moet je dit niet bestrijden op pompoenen. Gebruik oenosan en/of Microferm om de planten te versterken.